De redenatie van reële economie is al een tijd je oud. Hier wil ik iets aan toevoegen namelijk dat een reële economie bestaat uit elementen die intrinsieke waarde hebben. Dingen die geen intrinsieke waarde hebben zoals geld horen dus niet bij de reële economie.
Waarom heeft geld geen intrinsieke waarde? We zijn het er in algemene zin over eens dat kapitalisme heeft bijgedragen aan onze welvaart en daardoor een positieve inpakt heeft op onze levenskwaliteit. Stel dat iemand 10 miljoen euro krijgt. Waarschijnlijk is hij op dat huidige moment van ontvangst heel blij. Wat het menselijk brein doet (en verkeerd) is dat hij gaat anticiperen wat hij of zij kan doen met het geld. Daardoor lijkt het of die persoon gelukkig wordt door geld. De persoon wordt niet gelukkig van het geld zelf maar welke intrinsieke waarde hij of zij er mee kan kopen. Stel dat iemand 10 miljoen euro krijgt maar het niet mag uitgeven. Zolang die persoon het geld niet uitgeeft zal zijn of haar levenskwaliteit niet stijgen. Dat betekent dat de levenskwaliteit niet stijgt door veel geld. De levenskwaliteit stijgt als de persoon het geld omzet in dingen die intrinsieke waarde hebben (zoals een mooi huis, vakantie, lekker eten, auto, computers, etc). Geld maakt niet gelukkig maar wat je er mee kan kopen wel.
Je hebt vast wel gehoord dat de ECB geld creëert. In de uitzending van VPRO Tegenlicht* is te zien hoe dat in zijn werk gaat. Wat er uit het filmpje blijkt is dat geld creëren een administratieve handeling is. Tevens wordt er kritiek geuit dat er waarschijnlijk weinig geld naar de reële economie stroomt. In de redenatie die ik aangevoerd heb in de vorige alinea betekent dat de levenskwaliteit niet stijgt van de Europese burger. Veel geld blijft hangen in de financiële sector en deze mensen profiteren het meeste van het beleid. Je zou kunnen zeggen er is sprake van valuta kapitalisme. Een andere rede om te kijken of er valuta kapitalisme is is te kijken naar welke mensen veel verdienen. Mensen die rentenieren en aandelen en kapitaal hebben gaan vooruit en mensen zonder kapitaal blijven hangen volgens Thomas Piketty. Dit betekent dat uit dit gezichtspunt ook spreekt dat er sprake is van valuta kapitalisme. Ook als je kijkt naar welke studies op de universiteit veel interesse in is is het economische studies. Iedereen begint door te krijgen met werken verdien je niks. Je moet zorgen dat je de gene bent die het geld controleert. Het komt er in wezen op neer dat in onze huidige vorm van kapitalisme financiële administratieve handelingen belangrijker wordt gevonden dan de programmeur die zijn hoofd breekt over de code, de boer die het land omploegt en er voor zorgt dat er brood op de plank komt, de muzikant die je weer opvrolijkt met zijn of haar klanken, etc. Het komt er op neer dat in onze huidige voor van kapitalisme intrinsiek waardes steeds onbelangrijker worden.
Waarom moeten we van valuta kapitalisme gaan naar intrinsieke kapitalisme? Het doemscenario wat waarschijnlijk nooit volledig gaat gebeuren is dat we zo dadelijk honderden mensen hebben die ontzettend veel verstand hebben van economie, maar we hebben geen economie meer hebben maar de ene crisis na de andere omdat niemand meer dingen creëert van intrinsieke waarde maar probeert het geld binnen te halen met financiële transacties. Het komt eigenlijk op de boerenslimheid neer die als volgt gaat: Je maakt wat --> Je verkoopt wat --> en je hebt een economie. Mensen die wat maken (dus de eerste fase van de boerenslimheid) daar is geen respect meer voor. Wie wilt er nou boer zijn, wetenschap raakt uit de mode, programmeurs zijn nerds. Het komt er in wezen op neer de mensen die wat maken daar is steeds minder respect voor en voor de mensen die gewoon een financiële transactie doen steeds meer. Een financiële transactie is een handeling van 2 minuten. Dingen maken is een handeling van uren dagen maanden. In mijn optiek hoor je meer respect te hebben voor de mensen die intrinsieke waardes creëren dan de mensen die een financiële transactie verrichten. De waarde die intrinsiek is wordt minder gewaardeerd maar is als je het objectief bekijkt waardevoller dan financiële transactie verrichten. Een ander raar fenomeen is dat economie studenten leren dat zij waarde toevoegen aan het systeem. Ze redeneer als volgt ik koop een aandeel voor 1 euro en ik verkoop het voor 1,10. Dan heb ik 10 cent aan waarde gecreëerd** wat ik in mijn eigen zak stop. Waarom dit de plank mis slaat is omdat op deze manier geen intrinsieke waarde toeneemt alleen de valuta neemt toe. De redenatie tussen levenskwaliteit en intrinsieke waarde heb ik net gelegd. Dit betekent dat het toenemen van de valuta er niet toe leidt dat de levenskwaliteit stijgt of welvaart van alle burgers van Europa. De levenskwaliteit stijgt wanneer de intrinsieke waarde stijgt van de Europese bevolking. Daarom moeten we inzetten op intrinsieke kapitalisme en niet blijven hangen in het valuta kapitalisme.
In de economische termen is natuur en grondstoffen externaliteiten. Deze externaliteiten in de economie zijn dingen die je nodig hebt om iets te kunnen maken. Bijvoorbeeld voor een auto heb je ijzer nodig, ijzererts is een externaliteit, die je nodig hebt maar wat van niemand is. Onze farmaceutische industrie ontdekt nog steeds allerlei planten in de natuur die geneeskrachtige werking hebben, maar we kappen het regenwoud op grote schaal. Als we van valuta kapitalisme gaan naar intrinsieke kapitalisme zou je een redenatie kunnen maken dat deze externaliteiten intrinsieke waarde hebben.
Ik probeer met dit artikel een nieuw concept van intrinsieke kapitalisme als richtlijn te leggen voor een beter economisch model dan het huidige valuta kapitalisme. Doormiddel van intrinsieke kapitalisme kan je een koers uitstippelen om uit de crisis te komen en waarderen wat de succes van kapitalisme is namelijk dat onze welvaart is toegenomen. Als welvaart het succes van kapitalisme en dat een aandeel voor 10 cent meer verkopen niks toevoegt aan onze welvaart of levenskwaliteit kan je niet anders concluderen dat de focus teveel op valuta ligt en weinig op de zaken van het kapitalisme die ons echt welvaart heeft gebracht, de zaken die ons echt welvaart hebben gebracht zijn zaken van intrinsieke waarden.
